Çatlak genellikle kadınların etkilendiği ve estetik olarak görünümün bozulmasına neden olan bir durumdur. Çatlak tedavisi için çok farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Çatlak tedavisi yapmak için önce çatlağa neyin neden olduğunu anlamak gerekir. Halk arasında deri çatlağı olarak adlandırılan durum, tıpta stria olarak adlandırılmaktadır. Dermis tabakasının fazla gerilmeye maruz kalması halinde çatlak oluşmaktadır. Bu cilt gözle görülecek kadar incelir ve zayıflayarak yırtık görünümünü alır. Sorunlu kısımla çatlak kısım rahatlıkla anlaşılmaktadır. Eğer çatlak oluşumu yeniyse, çatlaklar morumsu renkte olur. Bu çatlakların rengi zamanla açılmaya başlar ve soluk inci rengine gelir. Çatlakların nasıl renk alacağı herkes için aynı olmayacaktır. Çatlaklara genellikle kadınlarda gebelik dönemlerinde rastlanmaktadır. Bu dönemde görülen çatlaklar gebelik çatlağı olarak adlandırılmaktadır. Deride çatlak oluşması deri bütünlüğüne zarar vermez. Ancak dış görünümü etkiler. Bu nedenler özellikle kadınlar çatlaklarından kurtulma isterler.
Deri çatlağı olması liflerin kopmasından kaynaklanmaktadır. Derinin yapısı incelendiği zaman üstten aşağıya doğru deride epidermis, dermiş ve hipodermis tabakalalarının olduğunu biliyoruz. Dermis tabakasında yer alan elastin ve kollajen lifleri derinin sağlıklı görünümde olması için gereklidir. Lif kopması olduğu zaman cilt üzerinde bozulmalar meydana gelir. Bu bozulmalardan bir tanesi de deri çatlağıdır. Kadınlarda bu durum en çok gebelik halinde meydana gelir. Özellikle kadınlar gebeliğe bağlı olarak son aylarda çok fazla kilo alırlar. Gebelikte cilt çok fazla gerginliğe maruz kalacaktır. Kilo ve ödemle birlikte karında, bacak içlerinde ve göğüslerde çatlaklar meydana gelebilir.
Gebelik dışında deri çatlağının oluşma nedeni kesin olarak belirlenmiş değildir. Ancak ergenlik döneminde kas yapısı gelişmesi, vücut geliştirme ve sık kilo alıp verme durumlarının deri çatlamasına neden olduğu bilinmektedir. Çatlaklar ayrıca hormonlara bağlı olarak oluşabilir. Hormonal değişimler deri çatlağına neden olur.
Yapılan çalışmalar obez olan kişilerde deri çatlağı görülme olasılığının yüzde 40 daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Kullanılan ilaçlar, bazı hastalıklar nedeniyle çatlaklar meydana gelebilir. Özellikle sistemik kortizon kullanan hastalarda elastin ve kollajen liflerin yıkıma uğradığı bilinmektedir. Bu durum çatlaklara zemin hazırlar.
Cushing sendromu adı verilen ve kortizol seviyelerinin sürekli değişmesine neden olan hastalık nedeniyle çatla oluşabilir. Bunların dışında bir nedene bağlı olmaksızın da çatlak oluşabileceği ortaya konmuştur. Nedensiz oluşan çatlaklara tıp dilinde idio patik çatlak adı verilmektedir.
Deri çatlağı belirtileri herkes için farklı olabilir. Vücut üzerinde yeni olan çatlakların rengi, eski çatlaklara göre farklıdır. Vücutta çatlağın bulunduğu yere göre bile deride çatlak belirtisinde değişiklik olabilir. Çatlaklar genellikle karında, kalçada, bacaklarda, kolun iç kısımlarında, sırtta görülmektedir. Anatomik olarak bakıldığı zaman deri çatlağı herhangi bir yerde olabilir. Hormonların çatlak oluşumunda etkili olduğu bilindiği için kadınlarda çatlak görülme olasılığının erkeklere göre daha çok olduğu kanıtlanmıştır. Kadınlarda ve erkeklerde meydana gelen çatlak bölgesi de farklılık göstermektedir.
Kadınlarda çatlaklar en çok kalça ve baca bölgelerinde görülmektedir. Buna ek olarak erkeklerde kollar, sırt altı ve kalçada çatlak görülme riski daha yüksektir. Çatlakların görülme zamanı ergenlikle paraleldir. Gebelik zamanı kadınlarda çatlak oluşabilir. Gebelikten kaynaklı çatlak oluşumlarına stria gravidarum adı verilmektedir. Gebelik çatlaklarının büyük çoğunluğu karın kısmında olur. Çatlakların görünümü dışında bir belirtisi olmadığı bilinmektedir. Eğer çatlak çok derin ve ilerlemişse, çatlakla birlikte kaşıntı, yara ve yanma da meydana gelebilir.
Deri çatlağı türleri 2 başlıkta incelenmektedir. İlk oluştukları zaman cilt tonuna kıyasla daha kırmızı ve mor renkte olurlar. Bu tür çatlaklar stria rubra olarak adlandırılmaktadır. Zaman geçtikte çatlakların rengi soluklaşmaya başlar. Bu çatlaklara ise stria alba adı verilmektedir. Çatlaklar ilk oluşmaya başladıkları zaman çevre dokularında bazı değişiklikler meydana gelmektedir. İlk aşamada yüzeysel damarlarda genişleme olur. Daha sonra lenf hücreleri bölgede artmaya başlar. Daha sonra aşamalarda ise kollajen liflerinin azalması ve epidermisin incelmesi söz konusudur. Bunlar deri çatlağının aşamaları olarak açıklanabilir.
Deri çatlağı evreleri toplamda 4 tanedir. İlk evrede yeni çatlak oluşumu başlamıştır. Çatlak tedavisi erken evrede yapıldığı zaman daha kısa sürede daha etkili sonuçlar almak mümkün olur. İkinci evrede çatlakların beyazlaşmaya başladığı görülür. Stria çevresinde çökmeler ve açılmalar görülmez. Ancak evre iki ilerlemeye devam ettiği zaman elle muayene sırasında depresyon görülmektedir. Evre 3’e gelindiği zaman artık çatlaklarda açılmalar vardır ve deride çizgilenmeler oluşur. Son evrede gözle ilk bakışta oldukça belirgin çatlaklar bulunur. Cilt çatlağı için tedavi yapılırken, çatlakların evrelerine göre tedavi yoğunluğunu planlamak gerekecektir. Bu nedenle çatlak evresinin bilinmesi klinik anlamda büyük önem taşımaktadır.
Deri çatlağı tedavisi bazı durumlarda tamamen mümkün olmasa da çatlağın çok büyük bir kısmını kozmetik olarak gidermek mümkün hale gelmiştir. Deri çatlağı konusunda bilinmesi gereken en önemli noktalardan bir tanesi, bu çatlakların klinik birer problem olmadıklarıdır. Çatlaklar genellikle vücudun estetik yönden bozulmasına neden oldukları için özellikle kadınlar açısından problem yaratmaktadır. Çatlak için tedavi seçenekleri seneler içinde çok çeşitlenmiştir. Çatlak son evreye bile gelmiş olsa, çatlak tedavisinde kullanılan ileri yöntemler sayesinde başarılı sonuçlar almak mümkün hale gelmiştir. Çatlak tedavisi için hangi evrede başlandığı yapılan tedavi sonucunu doğrudan etkileyecektir. İlk evrelerde tedavi için gelen kişinin aldığı sonuçla, son evrelerde gelen kişilerin aldıkları sonuç aynı olmayacaktır.
Deri çatlağı tedavisi yapılmaya başlanmadan önce kişi için risk faktörlerinin belirlenmesi son derece önemlidir. Eğer kişi hızlı bir şekilde kilo değişimi yaşayacağı bir dönemin içindeyse, çatlak oluşumuyla ilgili önceden bilgi vermek gerekir. Kişinin önceden riskler konusunda bilgi sahibi olması sayesinde, çatlakla savaştan olumlu sonuçlar almak mümkün olacaktır.
Tedaviye başlandığı zaman temel hedef kollajen liflerinin azalmasını engellemektir. Liflerin uyarılması ve klinik evrelerde çevre dokularda yüzeysel damar görünümünün azaltılması gerekmektedir. Tedaviyle birlikte derinin esnek özelliğini yeniden kazanması amaçlanmaktadır. Ayrıca renklenme problemi mümkün olduğu kadar en az seviyeye indirilir. Bu şekilde derinin hem normal nem dengesi sağlanır hem de çatlak oluşumu en aza indirilri.
Deri çatlağı tedavisi seçimi hastanın durumuna göre hekim tarafından yapılacaktır. Günümüzde temel tedavi hedeflerinin yerine getirilmesi için çok sayıda farklı tedavi protokolü uygulanmaktadır. Kişiye göre yöntem seçimi hekim tarafından uygulanır ve kişi hekim gözetiminde kalır. Tedavi sırasında topikal olarak masaj uygulanabilir. Bununla birlikte bazı bitki özleri, A vitamini türleri, hyaluronik asit, kakao yağı, badem yapı, zeytin yağı gibi içerikler kullanılabilir. Topikal tedavide içerikten daha önemlisi, cilde uygulanan masajın olduğu bilinmektedir. Bazı topikal uygulamalar gebeler için uygun değildir. Bu nedenle kişilerin mutlaka hekime danışması gerekir.
Hekim kimyasal peeling yöntemiyle çatlak tedavisi yapabilir. Kimyasal peeling ile birlikte kombine mikro demab rozyon tedavisi de yapılabilir. Bu işlemde özel bir içerik cildin üzerine püskürtülür ve cilt soyulur. Bu tedaviyi kimyasal peeling destekleyeceği için tedavi etkisi artar.
Deri çatlağı tedavisi için Biodermogenesi uygulaması farklı alanlarda yüksek başarı elde edilmesini sağlar. Bu uygulamanın kullanıldığı alanlar şu şekilde sıralanabilir:
Bu uygulama İtalya’da sıkça kullanılmaktadır. Uygulama için 10’dan fazla üniversitede bilimsel çalışmalar düzenlenmiştir. Bu çalışmaların bazıları halen devam etmektedir. İlk önce yalnızca çatlakların tedavi edilmesi için uygulanan yöntem ilerleyen zamanlarda çok daha farklı alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Dünyada en etkili uygulama olmasıyla bilinir. Akademik çalışmalarla ortaya konmuş başarı oranı ortalama yüzde 83,55’tir. (minimum %72 – maksimum %100)
Deri çatlağı tedavisi için IPL uygulaması Intense Pulsed Light kelimelerinin baş harflerinden türetilmiştir. Türkçe anlamı yoğunlaştırılmış ışık atımıdır. Lazer cihazlarından farklı olarak tek bir dalga boyunda ışık gönderilir. Lazerin dalga boyları 400 ile 1200 nm arasında değişiklik göstermektedir. IPL lazer ile başarı oranı yüzde 80 ile 90 arasında değişmektedir. IPL lazerin farklı dalga boyları ve farklı parametreleri olduğu için pek çok dermatolojik alanda kullanılmaktadır. Cihazın faydasını görmek için atım süresinin, atım sayısının ve cildin problemine göre atım gücünün profesyonel kişilerce ayarlanması gerekir. IPL kullanılarak aşağıdaki tedaviler yapılabilir:
Deri çatlağı tedavisi için PRP uygulamasından yalnızca çatlak tedavisi için faydalanılmıyor. Deri yüzeyinde oluşan yara izleri ve sivilce tedavisi gibi diğer cilt problemlerinin tedavi edilmesi için de bu teknik kullanılıyor. Bu tedavi yönteminde kişinin kendi kanından elde edilen plazma kullanılıyor. Bu plazma içinde yoğun olarak büyüme faktörü bulunuyor. Plazma, tekrar kişinin sorunlu bölgesine enjekte ediliyor. Bu şekilde iyileşme sağlanıyor.
Deri çatlağı tedavisi için Morpheus uygulamasında özel tasarım iğnelerden faydalanılır. En derine inen ve FDA onaylı bir teknolojidir. Örümcek ağı şeklinde elektrotlarla kaplı olan özel tasarım iğnesi son derece etkilidir. Bu iğneler cildin altında yer alan her noktaya yoğun enerj verir. Morpheus 8 uygulamasında 3’lü etki söz konusudur. İlk etkisi yoğun ve eşit enerji gönderimidir. İkinci etki, derinden yüzeye cilt yapılandırılmasıdır. Son olarak çok yönlü uygulaması mevcuttur. Uygulama 2 mm, 3 mm ve 4 mm olarak yapılabilir. Uzun zamandır kullanılan bir yöntemdir. Güvenilirdir. Gönül rahatlığı ile tercih edilebilir. Çatlakların kısa sürede ortadan kalkmasını sağlar. Başarı oranı yüksektir. Dünyanın farklı yerlerinde uygulanan bir yöntemdir.
Deri çatlağı tedavisi için gerekli seans sayısı herkes için farklı olacaktır. Hangi yöntemin kullanıldığı, çatlakların durumu, çatlakların evresi, kişinin cilt özellikleri, uzmanın kullandığı ekipmanlar hatta mevsim bile çatlak tedavisini etkileyecektir. Çatlak tedavisi için kısa seansta sonuç almak isterseniz çatlaklarınızı fark eder etmez, ilk evresindeyken çözüm arayın. İlerlemiş çatlaklar için sonuç almak daha zorlu olacaktır. Erken tedaviye başlanması daha az efor ve daha basit yöntemlerin kullanılabilmesini mümkün kılar.