Menü
Leke günümüzde hem kadın hem erkekte görülen yaygın bir cilt problemidir. Döküntüler, enfeksiyonlar, doğum lekeleri ve pek çok farklı nedenden cilt lekesi oluşabilir. Cilt lekelerinin bazıları zararsız olsa da, estetik açıdan kötü bir görünüme neden olabilirler. Cilt lekesi kişinin öz güveninin zedelenmesine neden olabilir. Bazı cilt lekeleri için tıbbi yardım almak gerekebilir. Ciltte, cilde rengini veren melanin pigmenti bulunur. Kişilerin cildinde yer alan melanin pigmenti miktarı cilt koyuluğunu belirler. Ne kadar çok melanin olursa o kadar koyu bir cilt rengine sahip olursunuz. Melanin aynı zamanda saç ve göz rengini de belirler. Cilt lekelerini fark etmek kolaydır çünkü genel cilt renginden farklı renge sahiptirler. Cilt lekeleri mavi, gri, kırmızı, koyu ya da açık renkli olabilir. Leke tedavisi yapılması için ilk önce cilt lekelerinin neden oluştuğunu anlamak gerekir. Uzman lekeye neden olan sebeplere yönelik tedavi yapacaktır.
Cilt lekesi nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Bazı nedenler doğuştan geldiği gibi bazı nedenler sonradan oluşmaktadır. Doğum lekeleri doğuştan gelir. Bazı doğum lekeleri zamanla ortadan kalkabilir ancak çoğu kalıcıdır. Doğum lekelerinin vasküler ya da pigmentli olduğu bilinmektedir. Vasküler olarak adlandırılan lekeler kırmızı olurken, deride anormal kan damarları yüzünden ortaya çıkarlar.
Doğum lekesi türleri vasküler ve pigmentli olmak üzere genel olarak 2 başlık altında incelenmektedir. Bu türler kendi içinde de farklı sınıflara ayrılmaktadır. Vasküler doğum lekesi türleri şu şekilde sıralanabilir:
Çilek nevüse hemanjiyom da denir. En yaygın görülen türdür. Kırmızı renkte olur. Genellikle sırtta, göğüste ve yüzde olur. Bu doğum lekesi için tedavi olmak zorunlu değildir. Port şarap lekesi ise mor renkte olur. Bu doğum lekeleri için kozmetik müdahale gerekmektedir. Somon lekesi nevus simpleks olarak da bilinir. Düz kırmızı ya da pembe olabilirler. Yapılan çalışmalar bebeklerin yüzde 40’ında bu tür doğum lekesi olduğunu ortaya koymuştur.
Pigmentli doğum lekeleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Cafe au lait noktası genellikle açık tende görülür. Oval şekilli olur ve çocuğun büyümesiyle ortadan kaybolur. Benler genellikle zararsız olur. Siyah ya da kahverengi olabilir. Eğer bende şekil, renk ya da doku değişikliği olursa mutlaka hekime gitmek gerekir. Son olarak Moğol mavi lekeler sırtta ve kalçada olur. Mavi ya da gri renkli olabilirler. Çocuğun büyümesiyle ortadan kaybolurlar.
Cilt lekesine neden olan pigmentasyonlar genellikle cilt rengi koyu olan kişiler arasında yaygın görülür. Bozukluk tipleri şu şekilde sıralanabilir:
Albino olan kişiler yeterli miktarda melanin üretmezler. Bu da saçlar, gözler ve ciltte çok az pigmentin olması anlamına gelir. Bu hastalık genetiktir. Yani ebeveynlerden birinden ya da her ikisinden hatalı gen alınmış olması gerekir.
Vitiligo vücudun herhangi bir kısmını etkileyebilir. Melanosit nedeniyle melanin üretiminden sorumlu olan hücreler düzgün çalışamazlar. Bu durum açık cilt lekelerinin oluşmasına yol açar. Kişinin saç renginde değişimler meydana gelebilir. Bu hastalığın kesin nedeninin ne olduğu halen bilinmemektedir. Ancak uzmanlar bağışıklık sistemiyle ilgili bir durumun bu lekelere yol açtığını söylemektedir.
Melazma genellikle yüzü etkiler ve yüzde kahverengi lekelerin oluşmasına neden olur. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Hormonal değişikliklerden ya da güneşe maruz kalmaktan dolayı ortaya çıkabilir. Hiper pigmentasyon yanık cilt travmasından sonra ortaya çıkar. Geçici ya da kalıcı olabilir.
Deri döküntüsü türleri 4 başlık altında şu şekilde sıralanabilir:
Egzamaya atopik dermatit de denir. Kuru, kaşıntılı ve kırmızı cilt lekelerinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Egzamanın nedeni tam olarak bilinmiyor ancak genetik yatkınlık olabileceği düşünülüyor. Özellikle saman nezlesi, astım ve diğer alerjileri olan kişilerde daha sık görülüyor.
Kontakt dermatit kendini cildi tahriş eden alerjene tepki vermek yoluyla gösteriyor. Sedef hastalığı vücudun herhangi bir yerinde olabiliyor. Ciltte pul pul dökülmeler, gümüşi döküntüler oluşmasına neden oluyor. Hekimler sedef hastalığına yol açan nedenin bağışık sistemiyle ilgili olduğunu söylüyor.
Son olarak rosacea kırmızı lekelere neden oluyor. Kronik bir durumdur. Genellikle alın, yanak ve burunda görülüyor. Leke tedavisi yapılabiliyor.
Cilt lekesinin teşhis edilmesi için hekim hastaya bazı sorular sorar. Bu sorulardan bazları şu şekilde sıralanabilir:
Hekim hastanın cildini lamba altına incelemek isteyebilir. Bazı durumlarda cilt biyopsisi ve kan testleri istenebilir. Deri biyopsisi yönteminde hekim ciltten küçük bir cilt örneği alır ve mikroskop altında inceler. Teşhisin konulması ve lekeye sebep olan nedenin bulunması tedavi açısından son derece önemlidir.
Cilt lekesinin tedavi edilmesi için önce cilt lekesine neden olan nedeni tespit etmek gerekir. Altta yatan nedenin tedavi edilmesi, cilt lekelerinin kendiliğinden ortadan kalmasını sağlar. Ciltte lekeye neden olan sebep cilt kanseri ise, kişinin bir an önce tedavi olmasının hayati önemi vardır. Bu nedenle cilt lekeleri küçümsenmemelidir. Doğum lekelerinden ve cilt pigmantasyon problemlerinden kaynaklı olarak tedavi şart değildir. Ancak insanlar estetik görünüm açısından tedavi olmayı isteyebilirler. Tedavi seçenekleri arasında en çok şu yöntemler tercih edilmektedir:
Leke Tedavisinin Dermatolog tarafından yapılması gerekmektedir. Kişiler eğer lekelerinden rahatsız oluyorlarsa, makyaj ürünleri ile lekelerini kapatabilirler. Ancak lekeden kökünden kurtulmak isteyen kişilerin mutlaka yukarıda sayılı profesyonel yöntemlerden birinden faydalanması gerekecektir.
Peeling ile cilt lekesinin tedavi edilmesi için iki farklı yöntem tercih edilebilir. Kişi kimyasal peeling ile ya da enzim peeling ile lekelerinden kurtulabilir. Kimyasal peeling yöntemi soyma olarak da adlandırılmaktadır. Bu işlem için kimyasal çözeltiler kullanılmaktadır. Leke tedavisi için en çok kullanılan içeriklerin başında glikonik asit gelmektedir. Bu asit meyvelerden elde edilmektedir. Hafif leke tedavileri için kimyasal peeling yönteminin kullanılması önerilmektedir. Seanslar 2 ile 4 hafta arasında 4 ile 6 uygulama şeklinde yapılması yeterli olacaktır.
Enzim peeling yöntemi göreceli olarak daha yeni bir yöntemdir. Cilde özel bir karışım maske sürülür. Bu maskenin ciltte 8 ile 10 saat arası bekletilmesi gerekir. Süre dolduktan sonra maske ılık suyla temizlenir. Bu tedaviye 4 ile 6 ay kadar devam etmek gerekir. Tedavide aynı zamanda krem kullanılması gerekir.
Cilt lekesinin kremle tedavi edilmesi için renk açıcı ya da güneş koruyucu kremler tercih edilebilir. Bu kremlerin özellikle telefon ve bilgisayar ışığından da koruduğunu bilmelisiniz. Kremler leke tedavisi için tek başına ya da diğer yöntemler ile kombine edilerek kullanılabilir. Leke tedavisinde kullanılan kremlerin içinde kojik asit, glikolik asit, C vitamini ve hidro kinon bulunur. Retinol içeren kremler de ciltte soyma etkisi yarattığı için tercih edilmektedir. Güneş koruyucu kremler ise, bütün leke tedavilerinde kullanılmaktadır. Bu kremler kış aylarında dahil kullanılmalıdır. Güneş kremlerinin kullanılması, güneşin zararlı etkilerinden cildi koruyacaktır. Lekeler güneş ışığıyla birlikte koruyucu krem olmadığı zaman koyulaşacaktır.
Hızlıca cilt lekesinin tedavi edilmesi için lazer tedavileri ya da mezo terapi uygulanmaktadır. Lazer tedavisi için farklı lazer türleri tercih edilebilir. Lazerler cildin en üst tabakasının soyulmasını sağlar. Fraksiyonel lazerler renk hücrelerini hedef alarak çalışır. Q anahtarlı lazerler ise yoğunlaştırılmış ışık kaynağıdır ve sıklıkla tercih edilir. Buna ek olarak IPL cihazları da kullanılabilir. Uzman kişi lekenin tonuna, lekenin ne kadar yaygın olduğuna ve lekelerin nerede konumlandığına bağlı olarak tercih edilebilir.
Mezoterapi leke giderici özel ilaçlardan hazırlanmış karışımlara verilen isimdir. Cilt altına enjekte edilirler. Lekeler bu şekilde tedavi edilmiş olur. Bu yöntem hem lazer tedavisiyle hem de sayılan diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kombin edilerek kullan ılabilirler.
Cilt lekesinin önlenmesi tamamen mümkün olmasa da kişinin alacağı bazı önlemler lekelerin çoğalmasını engelleyecektir. Güneşten korunma lekelerin engellenmesi için alınabilecek en temel ve etkili yöntemler arasında yer alır. Bu yöntem ayrıca cilt kanseri riskini de azaltmaktadır. Güneşten korunmak için bol giysiler giyebilir ve vücudunuzu örtebilirsiniz. Öğlen vakitlerinde güneş ışığı çok dik açıyla gelir. Bu nedenle öğleyin güneş altında olmayın. Dışarı çıkmak için daha uygun bir zamanı mümkünse bekleyin. Mutlaka güneş koruyucu kremler kullanın. Kremleri açıkta olan bölgelerinize sürün. Çok uzun süre güneşte kaldığınızda koruyucuyu yenileyin. Güneş koruyucu kremlerin etkili olması için kremlerin doğru seçilmiş olması gerekir.
Güneş kremi seçimi yaparken SPF değerinin yüksek olmasına özen gösterin. Krem, sprey vb. farklı formlarda güneş kremleri bulunmaktadır. Sizin için uygulaması en kolay türü tercih edin. Güneş kreminin hangi bölge için üretildiğine uygun olarak kullanın. Eğer güneş kremi yalnızca yüz bölgesi için kullanıma uygunsa bu kremi farklı vücut bölgelerinde kullanmaktan kaçının. Kış mevsiminde bile olsanız mutlaka güneş koruyucusu sürün.
Güneş kremi sürmemeniz halinde lekeleriniz artacak, lekeleriniz koyulaşacaktır. Bu da onların daha belirgin bir hal almasına neden olur. Leke tedavisi olmanız bile gerekebilir. Daha önemlisi cildin uzun süre korunmasız olarak güneşe maruz bırakılması cilt kanserine neden olabilir.